Groenland Professioneel bergbeklimmer, extreme klimmer en LOWA PRO-teamsporter Stefan Glowacz stelde zich in de zomer en herfst van 2018 een bijzondere expeditie tot doel: naar Groenland en terug – en wel per boot, op ski’s en per kite.
Eén keer dwars door Groenland en terug
Anderhalf jaar lang had de sporter gepland, voorbereid, getest en getraind. Zijn langste expeditie tot dan toe moest drie maanden gaan duren.
Stefan heeft deze expeditie meer dan een jaar gepland
Op 11 juli 2018 om half tien 's morgens was het zover aan de westkust van Schotland: de zeilboot “Santa Maria” koos zee en het avontuur begon. Glowacz werd op deze expeditie begeleid door Philipp Hans, Thomas Ulrich en de scheepsbemanning rond schipper Wolf Kloss, diens zoon Dani Kloss en bootsman Jan Kiehne. Terwijl Glowacz en zijn crew zich over het Groenlandse inlandijs wilden vechten, had de bemanning van het schip het zuidelijkste puntje van Groenland op de agenda staan – ongeveer 1800 zeemijlen. Beide teams hadden een dikke maand de tijd om elkaar weer te ontmoeten op het afgesproken ontmoetingspunt, Scoresbysund aan de oostkust. Maar al aan het begin van de expeditie begon het schema te haperen. Eerst moest de zeilboot hevige stormen trotseren en bovendien werd de reis bemoeilijkt door ijsbergen, mist en noordenwind aan de westkust van Groenland. Nog voordat het vasteland van Groenland was bereikt, had de onderneming al tien dagen vertraging. In de Diskobaai in de Atâ Sund gingen Glowacz, Hans en Ulrich voor het eerst aan land. Daar gingen de twee crews uit elkaar.
In de Diskobaai gaan de twee crews uit elkaar
Glowacz, Hans en Ulrich hadden zichzelf zo’n 30 dagen de tijd gegeven om het inlandijs over te steken. Een avontuurlijk plan, dat alleen denkbaar was door het gebruik van kites. De omstandigheden waren echter extreem. De temperaturen zakten tot min 40 graden Celsius. “Als ik 's morgens mijn arm uit mijn slaapzak haalde, had ik het gevoel dat ik hem in een vriezer stak. Het probleem was dat ik er met de rest van mijn lichaam meteen achteraan moest”, beschrijft Stefan Glowacz de ijzige temperaturen. De wind van het kiten deed de rest en liet de mannen nog meer afkoelen. Maar elke kilometer met de kites bespaarde hen moeizaam lopen. Ze kwamen goed vooruit en de aanvankelijke bedenkingen en zorgen dat ze het niet zouden halen, waren plotseling verdwenen: het inlandijsteam bedwong de geplande 1000 kilometer beter en sneller dan verwacht.
Wit tot zover het oog reikt.
Bij de bemanning van het schip ging het intussen helaas niet zo goed. Begin september lag de “Santa Maria” nog steeds in de Tasiilaqfjord, meer dan 700 zeemijlen van het ontmoetingspunt. Bootsman Jan had een infectie aan zijn vinger opgelopen en moest in de stad worden behandeld. De langzaam beginnende herfststormen zorgden er bovendien voor dat de zeilboot niet verder kon varen. De expeditie wankelde. Maar een paar dagen later kwam het verlossende woord: de “Santa Maria” kon haar reis voortzetten. Bootsman Jan moest vanwege zijn verwonding helaas vertrekken, maar schipper Wolf zeilde verder met zijn zoon Dani.
Glowacz, Hans en Ulrich stonden zodoende op 17 september in hun kamp 100 meter boven het water en zagen de “Santa Maria” achter een ijsberg langs de baai in varen. Beide crews hadden het gehaald. Samen begonnen ze aan de terugweg. Na korte nachten, metershoge golfkammen en zware herfststormen bereikte de bijna complete crew na dik drie maanden uiteindelijk op 6 oktober de haven van Mallaig, aan de westkust van Schotland.
Zonder kites zou de expeditie nauwelijks mogelijk zijn geweest.
“In de woestenij van water en ijs heb ik dimensies ervaren die ik nooit voor mogelijk had gehouden. 's Morgens uit mijn tent stappen en niets anders zien dan een witte vlakte tot aan de horizon. Hangend aan de kite de sneeuw onder mijn voeten voorbij zien zoeven. 's Avonds na tien uur in de storm weer in de tent stappen en me veilig voelen. Ik zal die momenten nooit vergeten. Voor mij betekenen ze de ware rijkdom van het leven.”
— Stefan Glowacz | LOWA PRO Team
De expeditie “van kust naar kust” was een succes. Maar het echt vieren kon Stefan Glowacz het niet. Op zijn expeditielijst stond nog een punt dat hij niet kon afvinken: de eerste beklimming van een big wall in Groenland. De aanhoudende sneeuwval liet echter geen enkele hoop op het bereiken van dit doel.
Een big wall in Groenland ontbreekt nog.
Het ontbrekende stukje dat Glowacz nog miste om de Groenlandse avonturenpuzzel tot een goed einde te brengen, zou in 2019 worden ingezet: de eerste beklimming van de 1300 meter hoge noordzijde van de Grundtvigskirken (1977 meter) aan de oostkust van Groenland. De start van de expeditie is weer begin juli in het Beierse Starnberg. Dit keer gaat het met de trein naar Schotland en van daaruit weer met de “Santa Maria”, het schip van de expeditie van vorig jaar, via IJsland naar Groenland. Ook bij deze reis moet de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk worden gehouden. Na een paar dagen vertraging kon het touwteam rond Stefan Glowacz, Philipp Hans, Markus Dorfleitner, Christian Schlesener en fotograaf Moritz Attenberger samen met de scheepbemanning eind juli aanleggen in Groenland en op 1 augustus het basiskamp opzetten aan de voet van de Grundtvigskirken.
Meteen de volgende ochtend was het eindelijk zo ver. Vroeg in de ochtend gingen de klimmers vanuit het basiskamp op weg naar de toegang van de noordwand. Stefan Glowacz en Philipp Hans, die er een jaar eerder bij de expeditie al bij was, mochten als eerste de wand betreden, terwijl de rest van het team onder aan de toegang bij een gletsjermorene wachtte. Het plan was eenvoudig: Opgedeeld in twee teams zou de wand in afstanden van een à twee dagen worden aangepakt. Maar dat plan zou niet uitkomen. Na ongeveer 50 meter, toen Stefan net twee staande haken boorde en het touw erin vastzette, kraakte het luidruchtig. “De jongens onder aan de gletsjer hoorden het ook en iedereen ging ervan uit dat het geluid afkomstig was van het gletsjerijs”, verklaart de LOWA PRO-teamsporter de hachelijke situatie. Maar toen het kort daarna weer kraakte, was het Stefan duidelijk: het was niet de gletsjer! “Ik sta totaal onbeschermd en vast gefixeerd op de standplaats. Er is geen uitstekend gedeelte in de buurt waaronder ik bij steenslag zou kunnen vluchten. Het kraakt nog een derde keer, aanzienlijk harder dan ervoor. Ik voel paniek opkomen. Op dit moment weet ik dat er elk moment iets vreselijks gaat gebeuren, de vraag is alleen nog in welke omvang: een paar stenen of een hele steenlawine?”, noteert de extreme klimmer in zijn dagboek. Het zou de ergste mogelijkheid worden. Ongeveer 100 meter boven de twee brak geruisloos een granieten plaat ter grootte van een tafel van de rotsen, die op Stefan en Philipp, die 15 meter onder Stefan aan de wand hing, afraasde. Nu konden ze zich alleen nog maar zo hard mogelijk tegen de wand drukken en bidden. Ze hadden geluk! Ongeveer 50 meter boven hen brak de plaat op een uitstekende rots: “Als projectielen fluiten de brokstukken links, rechts en achter ons in de diepte. Dof raakt een steen mijn rechterdij, gevolgd door een stekende pijn. Dan de volgende inslag op mijn rechteronderarm”, documenteert Glowacz de steenslag. “Op dat moment voelde ik geen angst of paniek, ik was gewoon heel kalm. Er waren steeds minder inslagen om me heen en plotseling was er alleen maar stilte. Toch bleef ik op mijn positie en wachtte ik op de volgende brokstukken. Ik werd misselijk van de shock terwijl ik langzaam overeind kwam. Ik was bang om naar Philipp te kijken, maar als door een wonder had hij slechts een 'schampschot’ op zijn dij opgelopen”, legt Stefan opgelucht uit. Met pijn en bloedende wonden wilden ze alleen nog maar zo snel mogelijk van de wand af. Op de morene werden Stefan en Philipp opgewacht door de anderen, die de wonden van Stefan verzorgden. Een deel keerde terug naar het basiskamp, terwijl Philipp en Christian het op twee andere plaatsen nog een keer probeerden. Tevergeefs! De poging van de volgende dag slaagde ook niet – de noordwand was te brokkelig en daardoor te onberekenbaar.
Ondanks de pijn wil Stefan klimmen
Het team besloot uit te wijken naar de zuidelijke kam en het op de zuidwand te proberen. Zo gezegd, zo gedaan! Op 6 augustus was het zo ver – ook Stefan liet zich er niet vanaf brengen en wilde er per se bij zijn. Onder de pijnstillers en met de hulp van zijn teamgenoten, die zijn bagage overnamen en hem steeds weer bemoedigden en motiveerden – alleen zo was het überhaupt denkbaar. Want hoewel Stefan Glowacz al vele tochten en expedities heeft doorstaan, was deze ervaring op de wand niet geruisloos aan hem voorbijgegaan. “Ik ben totaal onzeker. Bij iedere stap, bij iedere greep maak ik ruzie met mezelf. Steeds weer voel ik op bijzonder blootgestelde plekken de paniek opkomen. Het is één totale fysieke en mentale kwelling”, beschrijft de LOWA PRO-teamsporter zijn emotionele toestand. Laat in de avond bereikten ze de plek die ze hadden uitgekozen voor hun bivak. De volgende ochtend gingen ze verder en hoewel ze goed vooruit kwamen, duurde het nog tot kort na middernacht tot Stefan Glowacz en zijn teamgenoten Philipp Hans, Markus Dorfleitner, Christian Schlesener en fotograaf Moritz Attenberger na 16 uur de top bereikten.
Voor Stefan Glowacz is het Groenlandse avontuur nu compleet.
“In het oosten wijst een bloedrode streep al op de opkomst van de zon, die eigenlijk niet is ondergegaan. In het noorden schitteren talloze reusachtige ijsbergen in het diffuse blauw van de niet-bestaande nacht. Het is volledig windstil en ik ben op dit moment alleen maar gelukkig en dankbaar. Vooral de jongens, want zonder hun inzet, aanmoediging en hulp zou ik de top nooit hebben bereikt!”
— Stefan Glowacz | LOWA PRO Team
De afdaling ging langs dezelfde route die ze daarvoor al hadden genomen. Op hun bivakplaats lasten ze een korte pauze in, waarna ze kort voor middernacht weer in het basiskamp aankwamen. Het was ze gelukt. De Groenlandse avonturenpuzzel was compleet. De naam van de tocht was na een glas Schotse whisky snel bepaald: suffer and smile – boys don’t cry!
De schoen
“Voor het eerst heb ik echte bergschoenen aan mijn voeten die zo licht aanvoelen als sneakers. De Alpine SL GTX is voor mij een revolutie in het bergschoenensegment.”
