LOWINGO

Een slechtvalk heeft eigenlijk niet veel nodig om gelukkig te zijn: genoeg te eten en een rustige en veilige plek om te broeden. Meestal is dat in de rotsen. Als die er niet zijn, broedt hij ook wel eens op een flat of in een holte in een boom. Dat zie je bijvoorbeeld in Noord-Amerika of Australië. Het gebeurt ook wel dat hij een of andere roof­vo­gelhorst opzoekt. Dat is een nest waarin roof­vogels hun jongen groot­brengen. Omdat de slechtvalk zo snel tevreden is, voelt hij zich bijna overal in de wereld thuis. Alleen Antarctica, IJsland, de Cara­ï­bische eilanden en Nieuw-Zeeland laat hij links liggen. Daarmee is hij de meest wijd verspreide vogel ter wereld. Eigenlijk zijn dat ideale omstan­digheden voor een zorgeloos leven. Toch?

Helaas niet! De populatie van slecht­valken – dat is het aantal slecht­valken – liep van de jaren 70 tot begin jaren 80 van de vorige eeuw opeens wereldwijd terug. Waarom? Daar zijn meerdere oorzaken voor. Deskundigen gaan ervanuit dat dit de drie belang­rijkste redenen zijn voor het uitsterven van de soort.

1. Slecht­valken jagen op vogels en er zijn niet veel vogels die niet af en toe op hun menu staan. In Midden-Europa zijn kraaien, lijsters en zelfs duiven de meest voor­komende prooi­dieren. Bij duiven­houders had de slechtvalk daardoor een heel slechte reputatie. Zij wilden hun dieren beschermen, en zo werden de jagers zelf opgejaagd en hun nesten werden geplunderd.
   
2. Ook jagers plun­derden de nesten van slecht­valken. Maar zij hadden een ander doel: Ze wilden de jongen groot­brengen, ze africhten en de slecht­valken dan gebruiken als hulp bij hun eigen jacht op vogels of andere wilde dieren.
   
3. Maar de gevaar­lijkste bedreiging voor de populatie slecht­valken waren bepaalde onge­dier­te­be­strij­dings­middelen, zoge­naamde pesticiden, die in de landbouw werden gebruikt om te voorkomen dat insecten de planten zouden opeten. Zoals je weet, eten slecht­valken vogels. Vooral vogels die insecten eten. Zo hebben de slecht­valken vergiftigde vogels gegeten en zichzelf daarmee vergiftigd. Een gevolg van die vergif­tiging was dat de eieren een heel dunne schaal kregen en heel snel kapot gingen tijdens het broeden. Omdat slecht­valken maar één keer per jaar broeden, werd het aantal levende slecht­valken steeds kleiner.

Tot eind jaren 70 van de vorige eeuw was er in Dene­marken, Polen, Nederland, België, Luxemburg en de voor­malige DDR geen enkele slechtvalk meer. Daarom werd hij daar als uitge­storven beschouwd. In Scan­dinavië, de Bonds­re­publiek Duitsland, Zwit­serland en Oostenrijk waren nog heel weinig paartjes. In de Verenigde Staten waren er ten oosten van de Rocky Mountains ook geen slecht­valken meer.

Pas toen deze speciale pesticide was verboden en de broed­plaatsen intensief werden beschermd (in de broedtijd werden ze soms bewaakt), en na allerlei herin­tro­duc­tie­pro­gramma’s, kon de populatie zich eind jaren 70 en begin jaren 80 weer herstellen. Tegen­woordig leeft de slechtvalk weer bijna overal waar hij ook woonde vóór de zoge­naamde “pesticide story” (dat is Engels voor pesti­ci­de­verhaal). De soort wordt nu als stabiel beschouwd en staat niet meer op de Rode Lijst van bedreigde dier- en plan­ten­soorten. Toch wordt de soort nog steeds streng beschermd. Hij mag tenslotte niet weer op het randje van uitsterven komen te staan.

Met de verkoop van de knuf­fel­zachte slechtvalk LOWINGO steunt LOWA de instand­hou­dings­pro­jecten van het WWF, het Wereld Natuur Fonds. Natuur­be­scherming, het behoud van habitats en het behoud van wilde flora en fauna zijn de kern­thema’s van de natuur­be­scher­mings­or­ga­nisatie, die een van de grootste ter wereld is. Het WWF is al meer dan 50 jaar actief in meer dan 100 landen. In totaal voert deze natuur­be­scher­mings­or­ga­nisatie momenteel 1300 projecten uit voor het behoud van de biodi­ver­siteit. Het doel van het WWF is om de wereldwijde vernie­tiging van natuur en milieu te stoppen en een toekomst vorm te geven waarin mens en natuur in harmonie kunnen leven.